Spelling

Leerlingen leren spelling om het spellingsysteem vlot te kunnen toepassen in hun eigen teksten. Ten aanzien van spelling werken we volgens de didactiek die Dolf Janson heeft beschreven in het boek “Op zoek naar letters de alternatieve spelling- en grammaticadidactiek”.

Ter ondersteuning van de ontwikkelingen van de schriftelijke verwerking van taal geeft de leerkracht in kleine groepjes instructies over de verschillende spellingcategorieën. De spellingcategorieën waar de leerlingen aan werken verschillen onderling van elkaar. Tijdens instructies worden de spellingproblemen besproken en leren leerlingen de oplossing voor dit probleem zelf te verwoorden.

Leerlingen oefenen vervolgens mondeling in duo’s, zodat ze leren luisteren, redeneren en letters kiezen op grond van de klanken van een woord. Eerst maken zij zich de spelling van klankzuivere woorden eigen. Daarin worden vaste letters aan de klanken gekoppeld. Dit is de basis van het systeem. Als ze die beheersen, ook in klankzuivere samenstellingen, dan beginnen ze met de vele uitzonderingen hierop. We starten dan met de inheemse nietklankzuivere woorden. Pas als ze zich die voldoende hebben eigengemaakt, komen de uitheemse nietklankzuivere woorden aan bod. Hierin kunnen ook die vier uitheemse letters (c, q, x, y) voorkomen. Dit betekent dat de manier van oefenen anders gaat dan we eerder gewend waren. Het effect is wel dat de kinderen veel bewuster met spelling bezig zijn en daardoor veel sneller de transfer kunnen maken naar andere woorden waarin de categorie die ze geoefend hebben ook voorkomt.

Het oefenen van de verschillende spellingcategorieën gaat in dus in verschillende fasen waarbij de laatste fase het toepassen betreft. Dit toepassen kan in allerlei soorten teksten zoals bijvoorbeeld het maken van een persoonlijk verslag, een gedicht, een brochure, een stuk voor een schoolkrant of een recept. Leerlingen kunnen zo laten zien steeds meer grip te krijgen op het juist hanteren van de spellingsregels. Ook kunnen leerlingen hun eigen creativiteit in kwijt.